از جمله شایع‌ترین جرایم که روزانه اتفاق می‌افتد سرقت تلفن همراه است، که در اغلب موارد با اعمال راهکارهای قانونی قابل پیدا شدن است. برای پیگیری مشکل به وجود آمده راهکارهایی از سوی قانون‌گذار بیان شده است. پس از سرقت گوشی موبایل چکارکنیم؟
اما آیا همه مشترکان تلفن‌ همراه، می‌دانند در صورتی که گوشی تلفن ‌همراهشان به سرقت رفت چه اقدامی را برای پیگیری سریع انجام دهند تا جلوی سوءاستفاده‌های احتمالی گرفته شود؟
البته در طول این سالها از سوی مسئولان امر، تمهیداتی انجام شده تا آمار سرقت گوشی های هوشمند را کاهش دهند. یکی از مهم ترین این کارها طرح رجیستری گوشی های هوشمند است. اگر چه مهم ترین هدف طرح رجیستری، مبارزه با قاچاق کالا و واردات غیر قانونی گوشی های موبایل می باشد، ولی خوشبختانه یکی از پیامدهای مثبت اجرای این طرح؛ کاهش چشمگیر آمار سرقت گوشی های هوشمند است.

بر اساس طرح رجیستری، هر گوشی هوشمند در زمان فعال سازی با نام یک کاربر خاص و کد ملی و اطلاعات او ثبت می گردد و در صورت عدم انجام فرآیند انتقال مالکیت، اپراتورهای فعال در کشور به هیچ وجه به سیم کارت سرویسی ارائه نمی دهند. بنابراین وقتی شما یک گوشی هوشمند می خرید که قبلا رجیستر شده باشد، شما می توانید با کد فعال سازی اختصاصی مربوط به آن گوشی در سامانه فعال شوید. به زبان ساده تر در گوشی هوشمند رجیستر شده؛ فقط می توان از سیم کارت هایی استفاده نمود که به نام شما باشد و با کد ملی شما ثبت شده باشد. به همین خاطر امکان قرار دادن سیم کارت جدیدی که به نام شما نباشد، در تلفن همراه وجود ندارد.
این موضوع به صورت غیر مستقیم، آمار سرقت را به میزان قابل توجهی کاهش داد. زیرا سارقان می دانند امکان فروش گوشی هوشمند دزدیده شده به دیگران وجود ندارد و تقریبا کسی حاضر نمی شود حتی به قیمت بسیار ناچیز گوشی هوشمندی بخرد که امکان استفاده از آن غیر ممکن باشد. ولی متاسفانه همه گوشی های هوشمند رجیستر نشدند و این موضوع فقط در مورد گوشی های هوشمندی است که بعد از تاریخ اجرای این طرح عرضه شده باشند. به همین خاطر گوشی های قدیمی که رجیستر نشده باشند، در معرض سرقت و سوء استفاده های بعد از آن قرار می گیرند.

بعد از سرقت گوشی چه باید کرد:
گم شدن گوشی هوشمند همیشه به معنای سرقت آن نیست، شاید گوشی هوشمند خود را در جایی جا گذاشته اید و کسی آن را پیدا کرده باشد؛ ولی چون گوشی هوشمند شما دارای رمز میباشد، امکان برقراری ارتباط با شما وجود ندارد. بنابراین در گام نخست در صورت گم شدن تلفن همراه بلافاصله با گوشی خود یک ارتباط ساده برقرار کنید تا در صورت گم شدن بتوانید آن را از یابنده پس بگیرید.
اما اگر گوشی شما به سرقت رفت، می توانید از امکانات خاصی که این روزها تقریبا همه گوشی های هوشمند به آن مجهز هستند، استفاده نمایید. یکی از این امکانات، ویژگی مکان یابی و دسترسی به اطلاعات گوشی بعد از سرقت می باشد که در این شرایط می توانید از آن استفاده نمایید. البته بهتر است قبل از پاک کردن اطلاعات از راه دور به این نکته توجه داشته باشید که در صورت انجام این کار، دیگر نمی توانید تلفن همراه خود را ردیابی کنید. برای پیدا کردن موقعیت مکانی تلفن همراه هم لازم است از قبل این قابلیت را بر روی گوشی هوشمند فعال کرده باشید.

نحوه ردیابی گوشی های هوشمند اپل و اندروید:
در گوشی های هوشمند اندروید قابلیتی تحت عنوان" Find my Device" به معنی " دستگاه من را پیدا کن"؛ وجود دارد که شما می توانید با استفاده از آن گوشی خود را ردیابی کنید. فقط لازم است از قبل یک اکانت یا حساب جی میل به گوشی خود اضافه کرده باشید.
در گوشی های هوشمند آیفون نیز، سرویس اختصاصی به نام "Find my iphone " به معنی" آیفون من را پیدا کن، " وجود دارد که امکان ردیابی گوشی بعد از سرقت را به شما می دهد.
البته استفاده از این روش های ردیابی، تنها برای اطلاع خودتان است و امکان استفاده از این اطلاعات در مراجع قضایی وجود ندارد. به همین خاطر توصیه می شود از همان ابتدا به صورت قانونی گوشی خود را ردیابی کنید.

ردیابی گوشی هوشمند در اپراتور همراه اول
· اگر مشترک سیم کارت دائمی همراه اول یا سیم کارت اعتباری همراه اول هستید و قصد دارید برای ردیابی گوشی هوشمند به سرقت رفته خود اقدام نمایید، لازم است ابتدا شماره IMEI گوشی مفقود شده را که یک عدد 15 رقمی می باشد و بر روی جعبه تلفن همراه قرار دارد، به یکی از روش های زیر ارسال و سرویس ردیابی گوشی هوشمند خود را فعال نمایید:
· از طریق سامانه جامع پیامکی خدمات همراه اول و ارسال کد 2141 به شماره 10
· شماره گیری کد # سریال گوشی * 10 * 2141 *

پس از ارسال شماره سریال، سرویس ردیابی گوشی هوشمند همراه اول به مدت 10 روز، گوشی هوشمند مفقود شده یا مسروقه شما را جستجو می کند و نتیجه جستجو را از طریق پیامک به صاحب گوشی هوشمند ارسال می کند. در صورت پیدا شدن تلفن همراه، مشترک می تواند مراحل قانونی را از طریق مراجع ذیربط پیگیری کند. در صورتی که ردیابی ناموفق باشد، مشترک می تواند برای ردیابی مجدد گوشی اقدام نموده و سرویس را دوباره فعال نماید. کدهای دستوری مورد نیاز مشترکین سیم کارت های دائمی و اعتباری همراه اول در چنین شرایطی به شرح ذیل می باشد:
· فعال سازی سرویس ردیابی: # سریال گوشی * 10 * 2141*
· غیر فعال سازی سرویس ردیابی: # 10 * 2141 *
· دریافت راهنما : # 10 2141 *

ردیابی گوشی هوشمند در اپراتور ایرانسل
مشترکین سیم کارت دائمی ایرانسل و سیم کارت اعتباری ایرانسل نیز برای ردیابی گوشی به سرقت رفته، باید با در اختیار داشتن شماره IMEI گوشی مفقود شده که بر روی جعبه گوشی هوشمند درج شده، از یک خط ایرانسل به روش زیر اقدام نمایند:
ابتدا لازم است کد دستوری # 6101 * را شماره گیری نمایید؛ سپس پیام هایی درباره ضوابط سیم کارت فعال در گوشی در زمان مفقودی، ضوابط استفاده از سرویس ردیابی، تاییدیه کسر هزینه ثبت درخواست اعتبار موجود در سیم کارت ایرانسل، مراحل و مدت زمان مسدودی سیم کارت برایتان ارسال می گردد که لازم است به دقت مطالعه کرده و پاسخ دهید. برای ثبت نهایی درخواست، در این مرحله کاربر باید شماره سریال 15 رقمی (IMEI) درج شده بر روی جعبه گوشی را ارسال نماید.
در اپراتور ایرانسل 48 ساعت بعد از ثبت درخواست ردیابی، سامانه مورد نظر نتیجه ردیابی را به خط ایرانسلی که از طریق آن با سامانه پیامکی تماس گرفته اید، ارسال خواهد کرد.

در صورتی که نتیجه ردیابی انجام شده از سوی اپراتورهای مخابراتی، مثبت باشد، مشترکین می توانند با در دست داشتن مدارک زیر به یکی از مراجع قضایی مراجعه نمایند:
· اصل و کپی مدارک شناسایی معتبر مانند کارت ملی
· جعبه گوشی هوشمند به سرقت رفته
· اصل و کپی فاکتور خرید

پس از مراجعه به مراجع قضایی نسبت به طرح شکواییه و ثبت در سامانه ثنا اقدام کنید. سپس نامه استعلام به نمایندگی حقوقی اپراتور را از مراجع قضایی دریافت و به منظور دریافت مشخصات سارق به رابطین حقوقی اپراتور مستقر در محل سکونت خود تحویل دهید. به طور معمول، رابطین حقوقی پاسخ نامه استعلام را ظرف مدت یک هفته تا دو ماه به مراجع قضایی ارسال می کنند.
علاوه بر انجام کلیه مراحل قانونی؛ بهتر است برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی نسبت به سوزاندن سیم کارت فعال بر روی گوشی نیز سریعا اقدام نمایید. برای این کار مشترکین می توانند به صورت حضوری و غیر حضوری به اپراتور مربوطه مراجعه نموده و نسبت به این کار اقدام نمایند.